De vazen van De Bazel

Een unieke collectie

3 april 2021 – 16 januari 2022
Het glasmuseum

Karel Petrus Cornelis de Bazel (1869-1923) wordt gezien als één van de belangrijkste architecten van het begin van de twintigste eeuw. Het kantoorgebouw voor de Nederlandsche Handel-Maatschappij, aan de Vijzelstraat in Amsterdam (gebouwd 1919-1926) wordt alom gezien als een meesterwerk en draagt tegenwoordig zijn naam. De Bazel was ook een belangrijke vernieuwer op het gebied van de interieurkunst en vormgeving en door zijn vooraanstaande positie was hij in 1915 de eerste kunstenaar die– mede op basis van gelijkgestemdheid – door de toenmalige directeur van de Glasfabriek Leerdam, P.M. Cochius (1878-1938) werd benaderd om verantwoord vormgegeven gebruiksglas te ontwerpen. En aan de verwachtingen die Cochius omtrent hem koesterde voldeed hij in alle opzichten. Vrijwel al zijn ontwerpen bleken – ofschoon ze hoge eisen stelden aan de techniek – goed uitvoerbaar. Verder belichaamde hij de ideeën, die onder meer bij Cochius leefden, om kunst en industrie te verenigen. De Bazel werd aangezocht om een persglazen servies te ontwerpen maar het persglas gaf nog dusdanige technische uitdagingen dat hij startte met ontwerpen voor een geblazen servies. In enkele jaren – vanaf 1917 – ontwierp hij vervolgens een stroom aan serviezen die geen naam kregen maar slechts aangeduid werden met opeenvolgende letters.

In aansluiting op zijn ontwerpen voor drinkglasserviezen ontwierp De Bazel enkele series van vazen, die hij net als zijn serviezen slechts aanduidde met een letter. In totaal maakte hij 144 ontwerpen voor vazen die echter lang niet allemaal zijn uitgevoerd. De vazen die wel zijn uitgevoerd, werden uitgevoerd in de toen meeste gebruikte (standaard) kleuren: flessengroen, Annagroen, amber, paars, donkerblauw en helder glas. Vooral helder glas werd ook uitgevoerd met luster en/of irisé . In 1926 werd een enkele vaas uitgevoerd in de toen nieuw ontwikkelde kleur lichtblauw. In 1927 kwam daar oranje bij en in 1929 werden verschillende modellen ook uitgevoerd in de nieuwe kleuren ‘rouwpaars’ en ‘meerblauw’. Zeer zeldzaam zijn enkele vazen, die vermoedelijk rond 1930, werden uitgevoerd in roze glas.

Een aparte plaats binnen de serie vazen van De Bazel wordt ingenomen door Lentebloemvaasjes, officieel vazen voor kleine voorjaarsbloemen. Dit zijn bloemvaasjes en -schaaltjes van slechts enkele centimeters hoog. De vaasjes, ontworpen in februari 1920, waren bedoeld voor één enkele bloem of een boeketje van enkele lentebloempjes. De serie vaasjes was toentertijd een groot commercieel succes. Een aantal ervan is tot ver in de jaren dertig geproduceerd.