Glas als ijsbreker
Kanonnen, blauwe ballen, fonteinen en fabeldieren
1 april 2022 – 31 oktober 2022
Het glasmuseum

Vanaf 1 april – en dat is geen grap – staat bij het Nationaal Glasmuseum in Leerdam het plezier dat glas kan geven centraal. In een unieke tentoonstelling draait alles om een bijzondere categorie glazen: ‘schertsglazen’. Schertsglazen zijn onderdeel van de drinkgewoontes uit de zestiende en zeventiende eeuw: glazen die de drinker verrassen en in het samenzijn fungeren als ijsbreker. De tentoonstelling is tot stand gekomen in samenwerking met gastconservatoren Marc Barreda en Kitty Laméris.
Bij bepaalde glazen krijg je, als ongeoefende gebruiker, een plens drank over je heen. Andere glazen zijn zo ingenieus gemaakt dat je ze moet bestuderen voordat je überhaupt begrijpt hoe je eruit kunt drinken. Ook zijn er glazen met een bijzondere vorm: ze verbeelden bijvoorbeeld een kanon of een fabeldier. Met sommige schertsglazen kunnen drankspelletjes worden gespeeld en weer andere glazen maken (soms vreemde) geluiden, of ze zijn van geheime gaatjes voorzien zijn om de niet-ingewijde mededrinker voor de gek te houden.

De tentoonstelling biedt een unieke kans om bijzondere stukken – veelal nog niet eerder en zeker niet in samenhang gepresenteerd – te kunnen bekijken. Naast particuliere bruiklenen bevat de tentoonstelling een aantal bijzondere glazen uit collecties van Nederlandse en buitenlandse musea. Met de tentoonstelling over schertsglazen verbreedt het Nationaal Glasmuseum de horizon naar glas uit vroegere eeuwen. Door de unieke combinatie van museum en werkplaats kan bovendien het thema van meerdere kanten worden aangevlogen: door onderzoek, via proefnemingen in de glasblazerij en via het mogelijk maken van ontmoetingen tussen oud en nieuw met een aantal hedendaagse ontwerpers.

Een modern schertsglas
Hoe zou een hedendaags schertsglas er uitzien? Welke technische of optische bewerkingen kunnen toegevoegd worden aan de geschiedenis van het schertsglas? En in de laatste twee jaar ook een niet onbelangrijke vraag: Hoe kan glas de afstand overbruggen die wij soms van elkaar moeten houden? Ontwerpers Jólan van der Wiel, Wieki Somers , Shaakira Jassat, Bas Kosters en Manon van Hoeckel hebben in de aanloop naar de tentoonstelling de gelegenheid gekregen zich in het schertsglas te verdiepen en zijn daarna in de glasblazerij aan het werk gegaan. Elk van hen benadert het schertsglas op een andere manier: conceptueel, technisch, visueel. De uitkomsten van de samenwerkingen worden gepresenteerd als onderdeel van de tentoonstelling.
Gelijktijdig met de tentoonstelling verschijnt op 1 april bij Walburg Pers de publicatie ‘Schertsglazen – vernuftig drinkvermaak’ (€ 34,99). Het is voor het eerst dat deze glazen zo indringend en compleet worden beschreven én afgebeeld.
Bij de tentoonstelling is een online museumgids beschikbaar. Deze is al voor het bezoek vanuit huis te downloaden.